Η «φωνή» της μνήμης

Το ζήτημα των λογοτεχνικών ειδών (:συγκεκριμένα ιστορικά μορφώματα ή γενικότερες θεωρητικές κατηγορίες· κειμενικά ή και επικοινωνιακά κριτήρια για την περιγραφή και ερμηνεία τους) δεν έπαψε να αποτελεί κεντρικό ζητούμενο κάθε θεωρίας περί λογοτεχνίας και σταθερό άξονα αναφοράς για τις λογοτεχνικές σπουδές στον 20ό αιώνα.
    Η παρούσα μελέτη, που στηρίζεται στο μεθοδολογικό συνδυασμό θεωρίας και ιστορίας, κινείται σε δύο επίπεδα, το πρώτο από τα οποία συνδέεται με το αντιστικτικό ζεύγος των εννοιών καθαρότητα-μείξη, έτσι όπως αυτές συστηματοποιούνται στο Περί Ποιητικής του Αριστοτέλη και στο θεωρητικό έργο των Γερμανών Ρομαντικών αντίστοιχα· το δεύτερο επίπεδο αφορά στη διαλογική προοπτική των ειδών και στη διαμεσολαβητική λειτουργία της μνήμης σύμφωνα με τις απόψεις του Μ. Μ. Bakhtin.
    Οι τρεις αυτές έννοιες (:καθαρότητα – μείξη – διάλογος) “δοκιμάζονται” εδώ στην πράξη, στο πεδίο δηλαδή της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα, με κεντρικά σημεία αναφοράς τις περί μυθιστορήματος απόψεις του Αδ. Κοραή (1804) και το έργο του Δ. Σολωμού με το μεικτό αλλά νόμιμο τρόπο του.